Hàng thừa kế thế vị là một khái niệm quan trọng trong pháp luật dân sự, đặc biệt là trong các quy định liên quan đến quyền thừa kế tài sản. Khi một người chết mà không có con cái trực hệ, hoặc con cái của họ không còn sống để thừa kế, thì các thế hệ tiếp theo hoặc người thân trong gia đình sẽ có quyền nhận tài sản. Điều này phản ánh sự kế thừa quyền lợi từ người đã khuất sang các thế hệ sau, đồng thời bảo vệ quyền lợi của các thành viên trong gia đình. Thực tiễn pháp lý này không chỉ giữ vai trò quan trọng trong việc xác định quyền thừa kế mà còn góp phần duy trì sự ổn định của các mối quan hệ gia đình.
1. Thế nào là thừa ké thế vị?
Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thừa kế thế vị như sau: “Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”
Theo đó, thừa kế thế vị là một nguyên tắc trong pháp luật thừa kế, được quy định khi một người chết mà con cái chết cùng một thời điểm hoặc đã chết trước với người đó. Theo nguyên tắc này, khi một người trong hàng thừa kế không còn sống hoặc không đủ điều kiện hưởng di sản, thì người thừa kế thế vị (thường là con cháu của người đó) sẽ thay thế để nhận phần di sản mà người đó lẽ ra được nhận.
Cụ thể, nếu một người có quyền thừa kế mà qua đời trước người để lại di sản (người chết), thì các con của người đó sẽ thay thế vào vị trí của người đó để thừa kế phần di sản mà người đó lẽ ra được nhận. Điều này giúp đảm bảo quyền lợi cho các thế hệ sau, đồng thời giữ sự liên kết giữa các thế hệ trong gia đình.
Ví dụ: Nếu một người cha qua đời trước khi ông ấy nhận di sản từ cha mình, thì các con của người cha sẽ nhận thay phần di sản mà ông lẽ ra được nhận.
2. Hàng thừa kế thế vị gồm những ai?
Theo quy định tại Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015, thừa kế thế vị xảy ra khi người thừa kế trực tiếp (tức là con hoặc cháu của người để lại di sản) chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản. Do đó, hàng thừa kế thế vị bao gồm các cháu và chắt của người để lại di sản. Cụ thể:
- Cháu: Thừa kế thế vị được xác lập khi con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản. Khi đó, cháu (tức là con của người đã chết) sẽ nhận phần di sản mà cha hoặc mẹ của mình lẽ ra được hưởng nếu còn sống.
- Chắt: Nếu cháu của người để lại di sản cũng chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản, thì chắt (tức là con của cháu) sẽ nhận phần di sản mà cha hoặc mẹ của mình lẽ ra được hưởng nếu còn sống.
