Xu hướng lười yêu, ngại cưới, và thích độc thân ngày càng phổ biến trong giới trẻ. Thực trạng này đã và đang khiến nhiều quốc gia cảm thấy lo ngại vì có thể ảnh hưởng đến chất lượng dân số. Gần đây, người dân đang hoang mang trước tin tức người độc thân sẽ phải chịu trách nhiệm xã hội, bị đánh thuế nếu không chịu kết hôn. Vậy, thực tế quy định của Nhà nước về đến vấn đề này như thế nào ?
Liên quan đến trách nhiệm xã hội, Quyết định 588/QĐ-TTg năm 2020 về phê duyệt “Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030” do Thủ tướng Chính phủ ban hành đưa ra nhiệm vụ, quy định: “Hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con: mua nhà ở xã hội, thuê nhà ở; ưu tiên vào các trường công lập, hỗ trợ chi phí giáo dục trẻ em; xây dựng mô hình quản lý, phát triển kinh tế gia đinh; từng bước thí điểm các biện pháp tăng trách nhiệm đóng góp xã hội, cộng đồng đối với những trường hợp cá nhân không muốn kết hôn hoặc kết hôn quá muộn”.
Những nhiệm vụ quan trọng trên đã được nhắc lại trong Công văn 4737/BYT-VPB1 năm 2024 tại Quyết định 588/QĐ-TTg năm 2020. Như vậy, tại các văn bản đã đề cập đều không có quy định sẽ phạt trách nhiệm xã hội với người độc thân.
Bên cạnh đó, liên quan đến vấn đề thuế, Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định tại khoản 1 Điều 2 những nguyên tắc cơ bản của hôn nhân gia đình: “Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng”. Có thể thấy, hiện nay, không có quy định pháp luật nào về việc người độc thân sẽ bị phạt hay phải chịu “thuế độc thân” mà Nhà nước vẫn luôn đề cao tinh thần tự nguyện trong hôn nhân của mỗi người dân.
Tuy nhiên, để giảm thiểu tình trạng số người không muốn lập gia đình đang ngày càng tăng cao trong giới trẻ hiện nay, Nhà nước vẫn luôn tích cực đưa ra các Chính sách khuyến khích kết hôn trước năm 30 tuổi tại Quyết định 588/QĐ-TTg: ” Hỗ trợ tư vấn, cung cấp dịch vụ hôn nhân và gia đình: Phát triển các câu lạc bộ kết bạn trăm năm, hỗ trợ nam, nữ thanh niên kết bạn; tư vấn sức khỏe trước khi kết hôn; khuyến khích nam, nữ kết hôn trước 30 tuổi không kết hôn muộn và sớm sinh con, phụ nữ sinh con thứ hai trước 35 tuổi,…”
Ngoài ra còn rất nhiều chính sách khác hỗ trợ các gia đình như: Thí điểm, nhân rộng các dịch vụ thân thiện với người lao động như đưa, đón trẻ, trông trẻ, ngân hàng sữa mẹ, bác sỹ gia đình…; miễn giảm các khoản đóng góp công ích theo hộ gia đình; hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con mua nhà ở xã hội, thuê nhà ở…
Tựu chung lại, người độc thân hiện nay sẽ chỉ không nhận được những chính sách ưu đãi, khuyến khích từ nhà nước đối với những hộ gia đình. Ngoài ra sẽ không phải chịu thêm các khoản thuế hay trách nhiệm xã hội đánh vào tình trạng hôn nhân của mình.