1. Thế nào là hợp đồng giả cách ?
Hiện nay, pháp luật chưa có quy định cụ thể thế nào là hợp đồng giả cách. Tuy nhiên, dựa vào các quy định liên quan đến giao dịch dân sự vô hiệu tại Điều 124 Bộ Luật Dân sự 2015, ta có thể hiểu hợp đồng giả cách là một loại hợp đồng mà các bên tham gia thỏa thuận với nhau nhưng không thực sự muốn thực hiện những điều khoản trong hợp đồng đó. Thay vào đó, hợp đồng này chỉ được lập ra để che giấu hoặc ngụy tạo một giao dịch khác, thường nhằm tránh nghĩa vụ pháp lý hoặc thuế, lừa dối bên thứ ba, hoặc che đậy một hành vi không hợp pháp.
Ví dụ: Một người bán tài sản của mình cho một người khác thông qua một hợp đồng bán hàng, nhưng thực chất hai bên đã thỏa thuận rằng tài sản này vẫn thuộc về người bán và người mua chỉ đứng tên trên giấy tờ để tránh một nghĩa vụ nào đó, như tránh thuế tài sản hoặc để lừa dối một bên khác.
Trong pháp luật, hợp đồng giả cách thường bị coi là vô hiệu, tức là không có giá trị pháp lý, vì nó không phản ánh đúng ý chí thực sự của các bên và có thể vi phạm quy định của pháp luật.
2. Hậu quả pháp lý của hợp đồng giả cách
Vì bản chất hợp đồng giả cách là một giao dịch dân sự giả tạo, cho nên hậu quả pháp lý của nó sẽ được liệt kê tại Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu như sau:
- Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.
- Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì trị giá thành tiền để hoàn trả.
- Bên ngay tình trong việc thu hoa lợi, lợi tức không phải hoàn trả lại hoa lợi, lợi tức đó.
- Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường.
- Việc giải quyết hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu liên quan đến quyền nhân thân do Bộ luật Dân sự 2015, luật khác có liên quan quy định.
Như vậy, hợp đồng giả cách sẽ không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ pháp lý giữa các bên. Pháp luật cũng sẽ không thừa nhận và bảo vệ quyền lợi các bên khi tham gia vào hợp đồng này. Hợp đồng giả cách sẽ bị vô hiệu theo các quy định của pháp luật.
