Trên thực tế, có nhiều trường hợp hợp khi người phụ nữ vẫn còn đang trong thời kỳ mang thai, hai vợ chồng tĩnh sinh vững chắc, bất hòa đến ly hôn. Sau đó, người mẹ muốn đặt tên con theo họ liệu có phù hợp với các quy định của pháp luật hay không ?
Theo khoản 1 Điều 4 Nghị định 123/2015/ND-CP , việc đăng ký giấy khai sinh cho con được hướng dẫn như sau:
“1. Nội dung khai sinh được xác định theo quy định tại khoản 1 Điều 14 của Luật Hộ tịch và quy định sau đây:
Họ, chữ đệm, tên và dân tộc của trẻ em được xác định theo sự đồng ý của cha, mẹ theo quy định của pháp luật dân sự và được thể hiện trong tờ khai đăng ký khai sinh; trường hợp cha, mẹ không đồng ý hoặc không đồng ý thì xác định theo tập quán”.
Có thể thấy, trong quy định hiện nay, họ của con có thể được khai sinh theo họ của mẹ tùy thuộc vào sự thỏa thuận của cha, mẹ, phong tục tập quán và các yếu tố khác, cụ thể:
1. Theo sự đồng ý của cha mẹ
Thỏa thuận của cha, mẹ liên quan đến khai sinh cho con được quy định tại điểm a, khoản 1 Điều 4 Nghị định 123/2015/ND-CP , họ, chữ đệm, tên và dân tộc của trẻ em được xác định theo Sự đồng tình của cha, mẹ theo quy định của pháp luật dân sự và được thể hiện trong tờ khai đăng ký khai sinh.
2. Theo tập quán
Theo điểm a, khoản 1, điều 4, Nghị định 123/2015/ND-CP , khoản 2, điều 26, Bộ luật Dân sự 2015: “Trong trường hợp cha, mẹ không có phản đối hoặc không phản đối thì họ có thể xác định theo tập quán”.
Theo đó, nếu tập quán của các khu vực, vùng, miền… là con theo họ mẹ thì con sẽ được làm khai sinh theo họ mẹ.
Hiện nay, đa phần tập quán của các địa phương khai thác họ với theo cha cho nên thông thường các trường hợp lý theo họ mẹ xuất phát từ sự thỏa thuận giữa hai vợ chồng. Tại thời điểm ly thân, cha và mẹ con bé vẫn được xác định là vợ chồng hợp pháp do đó, có thể yêu cầu thỏa thuận giữa hai về khai sinh cho con theo họ mẹ và kê khai trong giấy đăng ký khai sinh.
