(Ảnh minh họa)
1. Hiếp dâm là gì?
Trước đây, khi chưa có Bộ luật hình sự đầu tiên (năm 1985), tội hiếp dâm được quy định trong Sắc luật số 03 năm 1978. Sang đến Bộ luật hình sự 1985 và 1999, tội hiếp dâm được quy định tại Chương “Các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người” với những dấu hiệu như sau:
- Chủ thể của hành vi chỉ có thể là nam giới;
- Chủ thể có hành vi giao cấu với người nữ trái ý muốn của họ bằng các thủ đoạn: dùng vũ lực, uy hiếp tinh thần, lợi dụng người phụ nữ đang trong tình trạng không có khả năng kháng cự hoặc không có khả năng biểu lộ ý chí đúng đắn.
Hiện nay, tội hiếp dâm được quy định tại Điều 141 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): “Tội hiếp dâm được quy định là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc dùng thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của họ”.
Các hành vi liên quan đến tội hiếp dâm cũng được mở rộng hơn. Theo đó, hành vi của những người cùng hay khác giới tính như đưa bộ phận sinh dục, dụng cụ xâm nhập vào miệng, hậu môn người khác đều được coi là hiếp dâm.
2. Trường hợp dù đối phương đồng ý nhưng người thực hiện vẫn bị quy vào tội hiếp dâm
Căn cứ vào điểm b khoản 2 Điều 142 Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) mọi trường hợp giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi dù được họ đồng ý cũng sẽ cấu thành tội “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi”. Khung hình phạt thấp nhất cho tội danh này là từ 7 năm đến 15 năm tù.
Ngoài ra, tủy vào tính chất, mức độ nghiêm trọng mà các hình phạt có thể thay đổi như:
- Trường hợp phạm tội có tính chất loạn luân; làm nạn nhân có thai; gây thương tích, gây tổn hại đến sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%; đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh; phạm tội 2 lần trở lên; đối với 2 người trở lên; tái phạm nguy hiểm sẽ bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm (khoản 2 Điều 142 Bộ luật Hình sự)
- Trường hợp người phạm tội bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình nếu có tổ chức; nhiều người hiếp dâm một người; với người dưới 10 tuổi; gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội; làm nạn nhân chết hoặc tự sát (khoản 3 Điều 142 Bộ luật Hình sự).
Ngoài ra, người phạm tội có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc công việc nhất định từ 1 – 5 năm.
Tóm lại, dù đối phương có thể tự nguyện song người thực hiện hành vi giao cấu với trẻ dưới 13 tuổi vẫn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm. Pháp luật đặt ra những ranh giới rõ ràng nhằm bảo vệ quyền tự do, nhân phẩm của con người, đặc biệt là những đối tượng dễ bị tổn thương. Do đó, nhận thức rõ các trường hợp này không chỉ giúp cá nhân tránh vi phạm pháp luật mà còn góp phần duy trì trật tự và bảo vệ sự an toàn cho cộng đồng.
