Khi ly hôn, vấn đề chia tài sản thường trở thành một trong những khía cạnh nhạy cảm và phức tạp nhất, ảnh hưởng sâu sắc đến quyền lợi và tài chính của mỗi bên. Tuy nhiên, không phải tất cả tài sản đều phải chia khi ly hôn. Pháp luật hiện hành đã quy định rõ những loại tài sản được coi là tài sản riêng của mỗi người và sẽ không bị phân chia, nhằm bảo vệ quyền lợi cá nhân và duy trì sự công bằng trong quá trình phân định tài sản chung. Vậy những loại tài sản nào thuộc về riêng của từng bên và không nằm trong diện chia khi ly hôn?
Dựa trên quy định tại Điều 35 và Điều 44 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, tài sản của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân được chia thành hai loại: tài sản chung và tài sản riêng.
Theo đó, tài sản chung sẽ do cả hai vợ chồng cùng thống nhất định đoạt hoặc được phân chia theo phán quyết của tòa án nhân dân có thẩm quyền nếu không đạt được thỏa thuận. Nguyên tắc và phương thức phân chia tài sản chung được quy định cụ thể tại Điều 59 của Luật Hôn nhân và Gia đình.
Trong khi đó, tài sản riêng là tài sản thuộc quyền định đoạt hoàn toàn của vợ hoặc chồng. Nói cách khác, việc phân chia tài sản khi ly hôn chỉ áp dụng cho tài sản chung khi có yêu cầu từ một trong hai bên hoặc từ cả hai, và không áp dụng đối với tài sản riêng của từng người.
Tài sản riêng của vợ chồng được xác định theo Điều 43 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 và Điều 11 Nghị định 126/2014/NĐ-CP, bao gồm:
- Tài sản mà vợ hoặc chồng đã có trước khi kết hôn;
- Tài sản thừa kế riêng hoặc được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân;
- Tài sản được chia riêng trong thời kỳ hôn nhân theo thỏa thuận của hai bên hoặc theo phán quyết của tòa án có thẩm quyền, theo các quy định tại Điều 38, Điều 39 và Điều 40 của Luật Hôn nhân và Gia đình;
- Tài sản thiết yếu của vợ hoặc chồng;
- Quyền tài sản đối với đối tượng sở hữu trí tuệ thuộc về vợ hoặc chồng theo pháp luật sở hữu trí tuệ;
- Tài sản mà vợ hoặc chồng được hưởng thông qua quyết định của Tòa án hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền;
- Các khoản trợ cấp, ưu đãi dành cho người có công hoặc các quyền tài sản gắn liền với nhân thân của vợ hoặc chồng;
- Tài sản hình thành từ tài sản riêng, chẳng hạn nếu vợ hoặc chồng bán nhà riêng để mua tài sản khác thì tài sản mới này cũng được xem là tài sản riêng;
- Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng của mỗi người, nếu đã được chia riêng theo khoản 1 Điều 40 Luật Hôn nhân và Gia đình.
Lưu ý rằng, nếu các tài sản riêng nêu trên được vợ chồng thỏa thuận gộp vào tài sản chung, thì khi ly hôn, chúng sẽ được phân chia theo yêu cầu của các bên. Như vậy, tài sản không phải chia khi ly hôn là tài sản riêng của vợ hoặc chồng. Ngược lại, tài sản chung sẽ phải chia nếu một trong hai hoặc cả hai bên có yêu cầu hoặc có thỏa thuận phân chia.
